Maandag 26 Juni, 15:00 - 18:00
Verkennende Design Thinking Masterclass
Design Thinking kan een goede manier zijn om deze vraagstukken aan te vliegen. Maar wat is Design Thinking en hoe zet je het in? Is het voor jouw eigen organisatie toepasbaar? En wat moet je doen om het proces van Design Thinking succesvol te laten zijn? Hans Robertus, nam tien ondernemers, allen Platinum-members van WTC/e Brainport, mee in een inspirerende masterclass. Een boeiende bijeenkomst, die zeker nog een vervolg zal gaan krijgen, was het resultaat.
Hans Robertus werkte als Industrieel Ontwerper ruim 30 jaar in het bedrijfsleven [Océ van der Grinten en als Senior Director Design bij Philips] en was 5 jaar lang directeur van de Dutch Design Week. Hij is ervaringsdeskundige op het gebied van Design Thinking en verzorgt Mastercourses over dit onderwerp .
Anders denken
De ondernemer voelt vaak instinctief heel goed aan dat hij aan de slag moet, maar omdat het vaak lastige zaken zijn, weet hij soms niet goed hoe en waar te beginnen. Deels komt dat omdat ondernemers vaak denken in vaste patronen en binnen de voor hen vertrouwde kaders. Als je echter ‘out of the box’ durft te denken, liggen goede oplossingen vaak verassend dichterbij dan je denkt. Die oplossingen zijn vaak ook constructiever en kunnen rekenen op een breder draagvlak en worden daarmee duurzamer, waardoor de kans op een blijvend en positief resultaat wordt vergroot. Een van de handvatten om tot een andere benadering van een vraagstuk te komen is Design Thinking, een manier van denken en werken, als een verzameling van praktische methodes, die je stimuleren nieuwe alternatieven te onderzoeken om zo tot betere oplossingen te komen. Een werkwijze die ook vaak wordt gebruikt door designers in hun creatieve proces om tot nieuwe, innovatieve producten en diensten te komen.
Why komt voor What en How
“Mensen denken vaak dat designers in hun werk totale creatieve vrijheid willen hebben en ervaren. Maar dat is een misvatting. Een goed ontwerp heeft namelijk als uitgangspunt de behoeften van eindgebruikers. Om deze behoeften goed in beeld te krijgen is het belangrijk om met eindgebruikers en leveranciers van producten en diensten vanaf aanvang te betrekken bij het proces. “Als je dat op de goede manier doet bouw je een relatie op met deze mensen en worden ze feitelijk mede-eigenaar van de oplossing”, opent Robertus zijn verhaal aan de hand van een korte historie over de opkomst van design naar design thinking vanaf de begin jaren 50 tot nu.
“Mijn ervaring is dat opdrachtgevers in verreweg de meeste gevallen het middel aangeven wat ze denken nodig te hebben, bijvoorbeeld een nieuwe website of een reorganisatie van een afdeling, maar daarbij niet aangeven waarom ze dat middel nodig hebben en wat ze daarbij verwachten. Waarom willen we iets veranderen? En is het antwoord op die waarom-vraag wel het beste uitgangspunt om een vraagstuk op te gaan lossen? Is de vraag hoe er uiteindelijk te komen niet veel belangrijker? Pas als je dat weet kun je aan de slag met wat en hoe. Designers noemen dat ‘het reframen van de vraag’.”
Design Thinking in de zorg
Als voorbeeld neemt Robertus een vraag van een kinderziekenhuis. De vraag was hoe er per dag meer kinderen via een MRI-scan geholpen konden worden, want dat aantal was veel te laag met alle gevolgen van dien. Nu bleek dat onwetendheid over hoe een MRI-scan in zijn werk ging in combinatie met angst van het kind voor de apparatuur en daarmee een hoog stresslevel bij de ouders/verzorgers belangrijke oorzaken waren. Dus hebben we de vraag gereframed in ‘Hoe zorgen we er voor dat de kleine patiëntjes en hun begeleiders met meer vertrouwen en dus sneller het proces kunnen doorlopen?’ De oplossing was de introductie van een knuffel die aan de hand van zijn kindvriendelijk verhaal de patiëntjes meenam in het proces. De knuffel liet ze zien hoe het allemaal in zijn werk ging en dat het dus niet eng hoefde te zijn. Dat verhaal sloeg aan en uiteindelijk werd het doel bereikt want omdat het proces gemakkelijker ging, nam het aantal patiëntjes dat per dag geholpen kon worden bijna als vanzelf toe. Een essentieel onderdeel bij de aanpak van de designers was dat ze bij het goed observeren van gedrag ook andere mensen betrokken dan de gebruikelijke partijen zoals artsen, verplegers en patiënten. Robertus noemde daarbij als voorbeeld de chauffeurs van taxi’s en taxibusjes, bij hen spraken patiënten vaak opener over hun ervaringen en dat hielp de ontwerpers om betere inzichten te krijgen in de werkelijke behoeften van mensen. Ook bij de cateringafdeling, waar mensen voor of na de behandeling nog even stoom af kwamen blazen, deelden mensen hun ervaringen en waren daarbij opener over hoe ze de scan echt beleefd hadden.
Design Thinking in het publieke domein
Aanvullend gaf Robertus ook nog een mooi voorbeeld van de toegevoegde waarde van Design Thinking in het publieke domein. Het ging daarbij om de Stalenstraat in Genk en 2 kilometer lange winkelstraat, die na 20 jaar ‘verwaarlozing’ als gevolg van een recessieperiode, nodig toe was een vernieuwing. Daarvoor werden uiteindelijk 4 bureaus uitgenodigd om daar een voorstel voor te maken op basis van de opdrachtformulering: ‘Hoe te komen tot een breed gedragen commerciële visie voor die Stalenstraat’.
Robertus werd door een voormalige collega en nu eigenaar van de Belgische Design Studio SNOKXINK, uitgenodigd om aan te sluiten bij het project. Robertus vertelde dat de hoofdambtenaar ergens halverwege de pitch onverwacht de beslissing nam om Studio SNOKXINK de opdracht te gunnen met de toelichting: “jullie offerte is qua prijs wat hoger dan de offertes van de drie andere partijen en het bedrag wat wij hadden voorzien, maar dít is de aanpak waar ik in geloof”. De dame in kwestie doelde daarbij op de nadruk die we hadden gelegd op het vanaf aanvang betrekken van een veel bredere groep stakeholders dan uitsluitend winkeliers en bewoners, maar bijvoorbeeld ook klanten, toeleveranciers, handhavers, jonge mensen en omliggende bedrijven. Daarmee bouwden we een gevoel van mede-eigenaarschap op bij een grote groep stakeholders en konden zo waardevolle inzichten over de kernwaarden van alle belanghebbenden ophalen. Zo hebben we de zeer verdeelde groep van weerstand naar ontwerpstand’ gekregen. Een inspirerend project dat uiteindelijk een perspectief bood waar bijna iedereen zich goed bij voelde. Waar met enthousiasme initiatieven werden genomen om daar een bijdrage aan te leveren en waarbij het probleem van de oorspronkelijke spanning tussen nationaliteiten werd weggewerkt door de grote diversiteit van nationaliteiten juist als positieve kwaliteit te benadrukken. De Stalenstraat kreeg ook een tweede naam: ‘Vallei van Werelden’. De gemeente heeft inmiddels besloten om de projectaanpak in het vervolg voor de hele stad toe te passen.”
Desigh Thinking in het bedrijfsleven
Waarmee Robertus zijn verkennende masterclass design thinking voor nu afsloot. Maar niet voordat de aanwezigen zich nog hadden gebogen over een kleine case, aangedragen door de aanwezige vertegenwoordigers van Eindhoven Airport. Hoe zorg je er voor dat mensen bij de gate nog sneller boarden? Het leverde een levendige discussie op waarbij ook meteen bleek dat het denken in kaders en regels en wat en hoe toch nog altijd snel de overhand neemt. De waarom vraag stellen en reframen bleek nog lastig. Een directe oplossing kwam er dan ook nog niet uit. De mogelijkheden die Design Thinking biedt werden echter breed omarmt. Waarmee een vervolg van de masterclass zeker iets is om over na te denken. Wordt dus vervolgd.
Hieronder een sfeerimpressie van het evenement
Swipe
